De Monarchie van Spanje. Op deze pagina brengen we je een overzicht van de de historie van het Spaanse Koningshuis. Net als Nederland is Spanje immers een monarchie en een democratie. Echter is dat laatste pas sinds 1978 van toepassing. Daarvoor was Spanje een dictatuur onder Francisco Franco.
Koning Felipe VI (Juan Pablo Alfonso de Todos los Santos de Borbón y de Grecia)
Sinds de abdicatie van Koning Juan Carlos op 19 juni 2014 is Koning Filipe VI (volledige naam: Felipe Juan Pablo Alfonso de Todos los Santos de Borbón y de Grecia)het staatshoofd van Spanje. Hij werd geboren op 30 januari 1968 en is het derde kind van Koning Juan Carlos en Koningin Sofia. In Spanje is het gebruikelijk dat de troonopvolger bij voorkeur altijd een man is. Daardoor had Felipe voorrang op zijn beide zussen, Elena en Christina. Felipe ging sinds 1 november 1977 door het leven als Prins van Asturië. In de jaren ’80 volgde hij diverse studies in de landmacht, luchtmacht en bij de marine.
Daarna ging hij rechten studeren aan de autonome universiteit van Madrid en volgde daar bovendien ook onderdelen van economische studies. Op 26 mei 1995 studeerde hij af aan de Universiteit van Washington DC. Naar mate de troonsopvolging dichterbij kwam ging hij zich meer bezig houden met de verschillende aspecten van de Spaanse maatschappij. Hij had diverse ontmoetingen met mensen uit de politiek, de wetenschap en het bedrijfsleven. Felipe is getrouwd met Letizia Ortiz Rocasolano, geboren op 15 september 1972. Zij werkte geruime tijd als nieuwslezeres bij het Spaanse Journaal (Telediario) op TVE. De twee trouwden op 22 mei 2004 in de Almudena Kathedraal in Madrid. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een Spaans burgermeisje prinses en nu dus Koningin is geworden.
Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias
Van 22 november 1975 tot 19 juni 2014 was Juan Carlos I de Koning van Spanje. Hij werd op 5 januari 1938 geboren in Rome. Zijn volledige naam is Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias. Hij is de zoon van Juan de Borbón, graag van Barcelona en Maria de las Mercedes van Bourbon-Sicilië. De vorige Spaanse Koning Alfons XIII is zijn grootvader. Juan Carlos werd geboren in Ballingschap tijdens de Spaanse Burgeroorlog.
Dictator Francisco Franco haalde hem in 1948 naar Spanje, waar hij een speciale opleiding kreeg. Franco had juist in 1947 de monarchie in Spanje hersteld, zonder een staatshoofd aan te wijzen. Lange tijd leek de logische kandidaat Juan Carlos’ vader Juan, maar ook zijn oom Jaime, diens zoon Alfonso en Xavier van Bourbon-Parma maakten aanspraak op de Spaanse troon. Juan was het tweede kind van vier. Hij had een jongere broer Alfonso die op jonge leeftijd (14 jaar) stierf doordat het pistool van Juan Carlos afging in het gezicht van Alfonso.
De monarchie, van dictatuur naar democratie
Juan behaalde in Madrid zijn baccalaureaat en volgde een speciale opleiding in de Militaire Academie. In 1962 trouwde hij met prinses Sophia van Griekenland. Samen met zijn vrouw onderhield hij goede betrekkingen met de Generalissimo. In 1969 ratificeerde de Cortes Franco’s voorstel om aan Juan Carlos de koningstitel te verlenen en legde hij de eed op de grondwetten af. Hij nam de functie als staatshoofd waar onder het franquisme (19 juli tot 2 september 1974 en van 30 oktober tot 20 november 1975) tijdens periodes van ziekte van de dictator.
Na de dood van Franco werd hij tot koning uitgeroepen op 22 november 1975. Velen zagen in hem een marionet van de dictator. Tot verbazing van velen sloeg hij echter al snel een democratische koers in; toch heeft hij het franquisme nooit in gesproken of geschreven woord, veroordeeld. Hij sprak al vrij snel na zijn aantreden verzoenende woorden met de (tijdens Franco verboden) socialistische en communistische partijen.
De koning heeft daarmee een belangrijke rol gespeeld in de grotendeels geweldloze overgang naar een modern democratisch bestel in het land. Op 28 december 1978 werd de nieuwe democratische grondwet van Spanje aangenomen. Tijdens de poging tot een staatsgreep in 1981 van enkele conservatieve militairen en kolonel Antonio Tejero van de Guardia Civil verscheen de koning binnen een dag op de televisie waar hij, gekleed in het uniform van opperbevelhebber van de strijdkrachten, de coup veroordeelde, onder andere door de militairen uitdrukkelijk te bevelen, zich van anti-constitutionele daden te onthouden. Van tevoren had hij zich wel verzekerd van de steun van het merendeel van het leger. Hiermee verloor de couppoging snel de steun van potentiële sympathisanten en mislukte uiteindelijk. Ook hiermee verwierf Carlos veel respect van zijn eigen onderdanen en ook buiten Spanje.
Hierdoor kwam de weg vrij voor een definitieve verzoening tussen de strijdende partijen van de Burgeroorlog en voor toetreding van Spanje tot de Europese Unie. Het verzekerde ook de positie van de constitutionele monarchie in Spanje. Tijdens een poll (2005) onder de Spanjaarden beoordeelt meer dan 75% van de bevolking hun koning als ‘goed tot zeer goed’. Juan Carlos is een sportieve man; hij nam deel aan de Olympische Zomerspelen 1972 bij het zeilen en hij kreeg karateles van de Nederlander Jon Bluming. In 2007 ontving hij de Deutscher Medienpreis, dit als opvolger van Bono, Koningin Silvia en koningin Rania. Juan Carlos is erelid van de Club van Rome.
